یزدفردا "رضا بردستانی -عضوی از جامعه ی پژوهشی استان یزد:در یادداشت پیشین ضمن ارائه ی برخی بایدها ها یادآور شدیم؛ دولت دهم با نگاه به عدالت اجتماعی و یا به تعبیر بهتر، با پایه قرار دادن شعار عدالت محوری این بار نگاه جدی تری به مقوله ی فرهنگ انداخته و با تخصیص بودجه ای دهان پر کن! عزم خود را جزم نموده است تا برخی کمبودهای فرهنگی را رنگ و رویی بهینه ببخشد . اگرچه در قالب این طرح بزرگ فرهنگی بودجه ی 1500میلیارد تومانی چشمگیر به نظر می رسد اما با یک حساب سر انگشتی این رقم نسبتا بزرگ با آخرین آمار ساکنین ایران اسلامی به رقمی معادل 20.000تومان در سال بالغ می شود که اگر این سرانه آن گونه که باید و شاید تخصیص نیابد باری را از دوش خسته و ناتوان فرهنگ بر نخواهد داشت .
دولت با تعیین شعار فرهنگ محوری در سایه ی عدالت محوری بارقه هایی از امید را در دل اصحاب فرهنگ و هنر ایجاد نمود تا این قشر از اجتماع نیز امیدوار شوند در سایه ی برنامه های کلان دولت ساز و کاری برای بهبود اوضاع و احوال فرهنگ اندیشیده شود. این اندیشه کمترین فایده اش بازخوردهایی است که در سالیان پیش رو خواهیم دید کما این که اگر این گونه بودجه های خاص فرهنگی در سال های پیش نیز تخصیص یافته بود امروزه ما شاهد شکوفایی و به ثمر نشستن همان سرمایه گذاری های فرهنگی بودیم .
نکته ی نخست و مهم این که این بودجه که در قالب افزایش ویژه تعلق گرفته است نباید و طبیعتاً این گونه نیست که در پایان همین سال و یا نهایتا در اواسط سال آینده به ثمر نشسته تمامی معضلات و کمبودها را به یکباره از بین ببرد اما انتظار داریم دست اندر کاران امر با توجه و نکته بینی خاص در تعریف و تعیین نقاط هدف برای جذب این سرمایه ی خاص فرهنگی تلاشی وافر از خود بروز دهند.
تعریف طرح های کوتاه مدت و زود باز ده اگر چه اثار تبلغی خوبی به همراه خواهد داشت اما از جانب مقابل مانعی خواهد بود تا در طرح های توسعه ای بزرگ و میان مدت و حتّی بلند مدت استان و مجموعه ی مدیریتی را دچار سردر گمی برنامه ای نماید. برنامه ریزان استان و در رأس این مجموعه استاندار محترم می توانند با درایت خاص خود حتی به جذب بودجه ای فراتر از رقم تعیین شده نیز مبادرت بورزند چرا که استان یزد یکی از بزرگترین و توجیه پذیرترین پتانسیل های فرهنگی را برای جذب بودجه های کلان در خود نهفته دارد که به چند نمونه از آن می توان اشاره نمود:
- خوشنامی و بزرگ اندیشی گذشتگان دارالعباده در تمامی ابعاد اجتماعی
- وجود بزرگان به نام، بی نظیر و تأثیر گذار در مقوله ی علوم دینی و حوزوی
- حضور همیشگی و مداوم در خط مقدم مقابله با آثار و تهاجمات فرهنگی از هر نقطه و به هر شکل
- آرامش درونی و کم حاشیه بودن برای ایجاد مراکز بزرگ و بین المللی فرهنگی
- پتانسیل های مدیریتی و شخصیتی که می تواند اهرمی برای جذب بودجه هی بیشتر باشد
- مشاهیر بزرگ، مفاخر کم نظیر، علمای نیکنام، سیاستمردان تأثیر گذار، ادبا شعر و ...
- حضور چشمگیر در مجامع علمی داخل و خارج کشور
- حضور در بالاترین رده بندی های علمی در سطح دانش آموزی و دانشجویی
- بافت بی نظیر و وسیع تاریخی
- حضور چشمگیر در انقلاب، دفاع مقدس و دوران سازندگی
- منابع زیرساختی قوی در عرصه های فرهنگی و...
به این مجموعه پارامترهای بی شماری می توان اضافه نمود که قطعاً از حوصله ی بحث خارج خواهد بود.
در رده بندی و دسته بندی تخصیص بودجه ی 1500 میلیارد تومانی ، نام 8 استان دیگر در کنار یزد به چشم می خورد که سؤالات زیادی را در این تقسیم بندی ایجاد می نماید که مجال پرسیدن و قصد جواب گرفتن نیز نداریم ! سخت بر این باوریم که یزد توان بالقوه و بالفعل جذب تمام این 1500میلیارد تومان را داشته و شکی نیز در این ادعای خود نداریم اما هر استان و شهروند هر استان به خود حق می دهد که نسبت به سهم در نظر گرفته شده معترض بوده و توجیهات خود را برای اثبات مدعای خود داشته باشد.
برای پرهیز از مناظرات پنهان کلامی تنها و تنها برخی آمارها را در کنار هم می گذاریم تا شاید مدیران ارشد استان در هنگام تخصیص بودجه توان خود را به کار گیرند و سهم ویژه تری را برای استان مهیا نمایند.
9 استان ایلام،بوشهر،چهارمحال بختیاری،خراسان جنوبی، خراسان شمالی،زنجان، سمنان و کهکلویه و بویر احمد به همراه استان یزد از سهم مساوی بیست(20)میلیارد توامنی برای سال 1389 برخوردار می باشند که هشت استان فوق تمامی هم از نظر وسعت و هم از نظر جمعیت و هم از نظر پراکندگی جمعیت فاصله هایی گاه بسیار با استان یزد دارند به این آمار توجه فرمایید؛
  • • استان ایلام جمعیت    تقریبی 550.000نفر        وسعت : 20.367کیلومتر مربع
  • • استان بوشهر جمعیت تقریبی 900.000نفر        وسعت : 22.743کیلومتر مربع
  • • استان چ.ب جمعیت   تقریبی 900.000نفر         وسعت : 16.332کیلومتر مربع
  •  خراسان جنوبی جمعیت تقریبی 700.000نفر         وسعت : 85.290کیلومتر مربع
  • خراسان ش جمعیت      تقریبی850.000نفر         وسعت : 28.434کیلومتر مربع
  • • استان زنجان جمعیت تقریبی 1.000.000نفر      وسعت : 21.773کیلومتر مربع
  • • استان سمنان جمعیت تقریبی 600.000نفر       وسعت : 97.491کیلومتر مربع
  • • استان ک و ب جمعیت تقریبی 700.000نفر        وسعت : 15.504کیلومتر مربع
  • • استان یزد جمعیت تقریبی     1.060.000نفر      وسعت : 129.285کیلومتر مربع
در آمار فوق مشاهده می شود از نظر جمعیت یزد تنها با استان های بوشهر،چهارمحال بختیاری و زنجان نزدیک می باشد و از نظر وسعت با فاصله ای فراوان تنها با سمنان قرابتی اندک دارد .
سوال و ابهامی وجود ندارد اما به نظر می رسد این شیوه ی رتبه بندی برای تخصیص بودجه ی فرهنگی به مسائلی همچون؛ بودجه های سالانه، قدرت جذب بودجه های فرهنگی در گستره ی ملّی، حضور در برنامه های بین المللی با صبغه ی فرهنگی، قدرت چانه زنی مدیران اجرایی نزدیک به دولت و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، زیر ساخت های فرهنگی، نفوذ سیتماتیک در فرآیند بودجه نویسی ، حضور فعال در ویژه برنامه های مناسبتی همچون دهه ی مبارک فجر، دفاع مقدس و مناسبت های ملی، دینی و پیش بینی نشده و دیگر موارد نگاهی هر چند گذرا نیز شده باشد.
نکته ی آزار دهنده در این طرح گمانه زنی های استانی مبنی بر میزان مشارکت در تصمیم گیری های کلان، عدم وجود معضلات حاد فرهنگی، نجابت مدیریتی و غیره را دخیل در این تصمیم گیری می دانند . از جمله با ابراز خوشحالی می گویند احتمالا یزد از شهر های دارای استانداردهای بالای فرهنگی است که بودجه ی کمتری را بریش در نظر گرفته اند.
به این چند مود خوب توجه نماییم و با یک حساب سر انگشتی محاسبه کنیم چند میلیارد تومان بودجه کفاف عبور از برنامه های ذیل را می دهد:
  •  کنگره ی بین المللی سید (حضرت آیت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی معروف به صاحب عروه)
  • کنگره بین المللی شیخ (حضرت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی معروف به شیخ مؤسس)
  • گسترش، نوسازی و تجهیز حوزه های علمیه استان یزد
  • کنگره بین المللی شاعر بزرگ و مبدع ، وحشی بافقی
  • نشست بین المللی جاوید الاثر سردار بزرگ اسلام حاج احمد متوسلیان
  • یزد در انقلاب اسلامی (پژوهش و چاپ کتاب)
  • یزد در دوران دفاع مقدس(پژوهش و چاپ کتاب)
  • تدوین دانشنامه ی شهدا در ابعاد وسیع با شناسایی شهدای یزدی تبار در تمام نقاط ایران
  • تدوین سند چشم انداز توسعه فرهنگی یزد 1404
  • تدوین تاریخ شفاهی استان یزد(تأکید چند باره ی استاندار محترم)
  • تدوین تاریخچه و سابقه یزد در سنت نیک و حسنه ی وقف
  • متحول نمودن دستگاه های فرهنگی- تبلیغی
  • نشان ادبی و بین المللی استاد مهدی آذر یزدی با محوریت ادبیات نوین کودک و نوجوان
  • ساخت و تجهیز مرکز اسناد و کتابخانه ی ملی استان یزد (نیازی غیر قابل گذشت)
  • ساخت و تجهیز کتابخانه ی مرکزی
  • ساخت و تجهیز مجتمع بزرگ فرهنگی
  • سینما، سالن چندمنظوره ی هنری، سالن اجتماعات با نگاه بین المللی
  • نمایشگاه دائمی و بین المللی کتاب، قرآن و آثار فرهنگی
  • پارک پژوهش، پارک تجربه و مکان های فرهنگی به منظور ایجاد هم اندیشی فرهنگی
  • تجهیز و نوسازی مرکز صدا و سیمای استان یزد
  • نگاه ویژه و اساسی به صنعت نوپا و تأثیر گذار انیمیشن در استان یزد
  • معرفی نمونه های ناب و کم نظیر فرهنگی و اجتماعی نظر قنات، آب انبار و بادگیر...در قالب چاپ کتاب و
  • راه اندازی اینترانت استانی و تهیه بانک اطلاعات فرهنگی
  • توسعه و تجهیز سالن همایش، کتابخانه و... در سطح مدارس استان در مقاطع مختلف
  • ....
به راستی برنامه های فوق چند صد میلیارد تومان بودجه را طلب می نماید . ؟ بر نامه هایی که تنها گوشه ای از نیازهای استان را شامل می شود و دیگر عزیزان و پژهشگران و فعالین اجتماعی –فرهنگی برنامه های بیشماری را در ذهن آماده ی ارائه داشته و دارند.
کوتاه سخن این که همت عالی و قدرت برنامه ریزی به همراهی درایت و بلند نظری مدیران تصمیم ساز و تصمیم گیر در جذب بودجه های فرهنگی در سال جاری و سال ها بعد تأثیر غیر قابل اغماضی خواهد داشت.
در ادامه و نوشتاری دیگر گوشه هایی دیگر از ابعاد این طرح عظیم را خواهیم گشود.

یزدفردا




  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا